هر چه جهان رو به سمت تخصصی شدن و نگاه حرفه‌ای در گردشگری می‌گذارد و شاخه‌های متعدد این صنعت چون طبیعت گردی، سلامت، فرهنگی، ماجراجویانه مخاطبان خاص می‌یابد، متاسفانه از برآیند نظر کارشناسان گردشگری چنین برمی‌آید که با افزایش میل به سفر و از دیگر سو فشار اقتصادی، تورهای غیرمجاز نیز بیشتر جان گرفته و انتخاب گردشگری‌های هولناک رو به افزایش گذاشته است.
هنوز مدت زیادی از مفقود شدن یک گردشگر در همراهی با توری غیرمجاز در استان هم‌جوار و در نتیجه خبر کشته شدنش پس از جست‌جوهای پیاپی نمی‌گذشت که بغض یک دوست از همراهی با توری غیرمجاز به سوباتان گیلان نگرانمان کرده بود و تکرار مدامش که دیگر هیچوقت دست به چنین ریسکی نخواهد زد در مغزم جریان داشت که فردی به نمایندگی از جمعی با تماس با دفتر ایرنا گیلان از جلوگیری سفر گروهی‌شان از سوی نیروی انتظامی و اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و میراث فرهنگی استان شاکی بود و خواستار پیگیری این رسانه در خصوص دلیل جلوگیری از سفرهای دسته جمعی شد.
مدت زیادی از تماس شاکیان با دفتر ایرنا گیلان نگذشته بود که آوازه خبر جلوگیری از برگزاری تورهای غیر مجاز و برخورد قضایی با آنان در گیلان نه تنها در فضای مجازی داخل بلکه سر از رسانه‌های آن سوی آب هم درآورد اما ماجرا چه بود؟
دستگاه قضایی با همکاری پلیس امنیت استان در ورودی شهرستان‌های شفت، فومن، ماسال و در محل‌های تجمع شهر رشت و خروجی این شهر به سمت رودبار و فومن و محل تجمع گروه‌های کوهنوردی انجام شد و از حرکت تعداد هشت گروه در ۳۰ دستگاه مینی بوس حامل ۳۷۰ زن و ۱۹۰ نفر مرد جلوگیری و از ادامه مسیر آنان ممانعت شد.
همچنین ۹ دستگاه مینی بوس حامل ۱۵۰ نفر در پلیس راه سراوان و در شهرستان شفت تعداد پنج دستگاه به تعداد ۱۰۳ نفر و فومن ۲ دستگاه حامل ۵۱ نفر و در شهرستان ماسال تعداد چهار دستگاه حامل ۸۶ و مابقی در شهر رشت متوقف و از ادامه مسیر آنان جلوگیری شده بود.
انتخاب‌های نا آگاهانه
مدیر یکی از دفاتر خدمات مسافرتی گیلان، انتخاب تورهای غیر مجاز از سوی مردم را تنها بدلیل نا آگاهی عنوان کرد و گفت: اطمینان دارم اگر اطلاع رسانی در این زمینه به خوبی انجام پذیرد و مردم نسبت به عواقب انتخاب سفر با این تورها آگاه شوند به هیچ عنوان حاضر به همراهی با این گروه های خطر آفرین نخواهند شد.
مریم تهرانچیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: اگر چه گردشگری با تورهای غیرمجاز ارزان تر و آزاد تر از سفر با تورهای استاندارد و مجاز از سوی دفاتر خدمات مسافرتی است اما عواقب انتخاب تورهای غیر مجاز بقدری سنگین است که اگر مردم از آن بدرستی آگاه شوند به قطع از سفر با این گروه‌ها صرف نظر می کنند.
اگر چه گردشگری با تورهای غیرمجاز ارزان تر و آزاد تر از سفر با تورهای استاندارد و مجاز از سوی دفاتر خدمات مسافرتی است، اما عواقب انتخاب تورهای غیر مجاز بقدری سنگین است که اگر مردم از آن بدرستی آگاه شوند به قطع از سفر با این گروه ها صرف نظر می‌کنند.وی با بیان اینکه در اتفاقی تعجب آور متوجه شده است، پرستار فرزندش اقدام به برپایی تور زیارتی با ظرفیت انبوه می‌کند، اظهار داشت: این فرد با داشتن سواد ناچیز و بدون آگاهی از استانداردهای تورگردانی برای 100 نفر تور زیارتی به پا می کرد و با استقبال زیادی هم روبه رو شده بود.
تهرانچیان افزود : وقتی پیگیر شدم دقیقا به همان مقوله سوءاستفاده از شرایط بد اقتصادی و ناآگاهی مردم از عواقب این‌گونه تورها شدم. آگاه ساختن مردم نسبت به عواقب انتخاب تورهای غیر مجاز نیاز به فرهنگ‌سازی از سوی رسانه‌ها و هشدارهای شهری دارد که باید این موضوع از سوی متولیان جدی گرفته شود.
تورهای غیر مجاز مخل امنیت و کسب و کار مجاز
رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرتی گیلان بیان کرد: برپایی گروه های غیرمجاز از ابتدای دهه ۹۰ توسط افراد سودجو آرام آرام پا گرفت اما از ابتدای امسال با سوءاستفاده از فضای کرونا، برپایی این تورها افزایش یافت و گردشگران را با خطرات جدی روبه رو کرد و از همین روی برخورد با این گروه‌ها شدت یافت.
مهروَش کریمی افزود: ۸۵ دفتر خدمات مسافرتی گیلان در بسته‌های تورها آیتم هایی چون مالیات، ارزش افزوده، بیمه دارند که با جمع‌بندی آن به یک قیمت نهایی می‌رسند و این باعث می‌شود قیمت تور که یک دفتر با قیمت تورهای غیرمجاز گران‌تر شود؛ لذا مردم با گرایش به سمت ارزان‌تر تمام شدن قیمت سفر خطر می‌کنند و تورهای غیرمجاز را انتخاب می‌کنند.
۸۵ دفتر خدمات مسافرتی گیلان برای بستن پکیج تورها آیتم هایی چون مالیات، ارزش افزوده، بیمه و ...دارند که با جمع بندی آن به یک قیمت نهایی می رسند واین باعث می شود قیمت توری که یک دفتر می بندد با قیمت تورهای بسته شده از سوی افراد غیر مجاز گران تر شود؛ لذا مردم با گرایش به سمت ارزان تر تمام شدن قیمت سفر، ریسک می کنند و تورهای غیر مجاز را انتخاب می‌کنند.وی اظهار داشت: مردم از عواقب همراهی با تورهای غیرمجاز آگاه نیستند و از بحث‌های استاندارد، مسئولیت‌پذیری، امنیت، بیمه غافل هستند؛ زمانی متوجه می شوند که به مانند در نظر گرفتن بیمه خودرو به حادثه ای دچار گردند و آن زمان پشیمانی سودی نخواهد داشت؛ این درصورتی است که دفاتر در قبال برگزاری تورهای بسته شده پاسخ‌گو هستند و ضمن رعایت استانداردهای سفر، امنیت و بیمه در صدد رفع مشکل بر می آیند.
کریمی با بیان اینکه بیشتر تورهای غیرمجاز ابتدا به‌صورت دوستانه شروع می شود و سپس تسری پیدا می‌کند و تا 100 نفر هم می‌رسد، گفت: امروزه توریسم انبوه منسوخ شده و علاوه بر اختلال در کسب و کار موجب آسیب به محیط زیست می‌شود اما انگار این موضوع می‌رود تا در جامعه در زمره یک شغل تلقی شود.
وی ادامه داد: پیشنهاد می‌کنم در یک دوره زمانی همه دفاتر خدمات مسافرتی گیلان از ارائه بسته‌های تورگردی خودداری کنند تا همه تورهای غیرمجاز فاقد محتوا و غیر موثر شناسایی و با آنان برخورد شود.
پنجه ساییدن با مرگ
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان در پاسخ به علت برخورد با سفرهای دسته جمعی گفت: تامین سلامت و امنیت گردشگران اولویت این اداره کل است؛ متاسفانه اتفاقات ناخوش اخیر که منجر به تهدید جانی و امنیتی گردشگران شده بود و از سویی منجر به لطمه زدن به اعتبار استان می‌شود برخورد با تورهای غیرمجاز را شدت بخشیده است.
حمید رضا آذرپور بیان کرد : از ابتدای امسال تاکنون با بیش از ۵۰ گروه غیر مجاز که اقدام به سفرهای گروهی فاقد مجوز کرده بودند برخورد شده و پرونده برگزارکنندگان آن‌ها تحویل مراجع قضایی شده است.
وی اظهار داشت: بر پایی تورهای غیرمجاز علاوه بر خطرآفرین بودن برای گردشگران گاه موجب لطمه ملی و بین‌المللی به وجهه گردشگری استان می‌شود؛ هم‌چنان‌که این اتفاق در تاسوعای سال گذشته در ماسوله چنان فشار عصبی را به متولیان گردشگری استان وارد کرد که هنوز صدماتش رفع نشده است.
وی ادامه داد: تور و راهنما تعریف دارد، قرار نیست هر کس گروهی را جمع کند نام تور بر آن بگذارد؛ به اینها می گوییم حرکت های دسته جمعی غیر مجاز که تحت عنوان تور هدایت می شود اگر اتفاقی بیافتد نه بیمه پشتیبانی می کند نه به لحاظ امنیت تامین هستند؛ تورهای گردشگری دارای مجوز در مسیرهای قابل دسترسی و امن تعریف می شوند؛ مسیرهایی که در زمان بروز حادثه قابل دسترسی برای نیروهای انتظامی، امداد و درمان باشد.
آذرپور گفت : در روزهای اخیر برپاکنندگان تورهای غیرمجاز مسیرهایی را تعریف کرده بودند که حتی پلیس و نیروهای امداد با ماشین‌های شاسی‌دار هم نتوانستند به آن‌جا بروند.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان تاکید کرد : با حرکت های گروهی غیرمجاز گردشگری در استان به سبب اهمیت سلامت جان و امنیت گردشگران به شدت برخورد می‌شود؛ در همین راستا طی روزهای اخیر با هشت گروه که اقدام به برپایی حرکت‌ای گروهی غیرمجاز (تحت عنوان تور بدون داشتن هیچ گونه مجوزی) کرده بودند، برخورد شد.
با حرکت های گروهی غیر مجاز گردشگری در استان به سبب اهمیت سلامت جان و امنیت گردشگران به شدت برخورد می‌شود؛ در همین راستا طی روز های اخیر با هشت گروه که اقدام به برپایی حرکت‌های گروهی غیرمجاز (تحت عنوان تور بدون داشتن هیچ گونه مجوزی) کرده بودند، برخورد شد.وی اظهار داشت: این اقدام با هماهنگی دستگاه قضایی و همکاری پلیس امنیت استان در مدخل ورودی شهرستان‌های شفت، فومن، ماسال و در محل‌های تجمع شهر رشت و خروجی شهر به سمت رودبار و فومن و محل تجمع گروه‌های کوهنوردی انجام شد و از حرکت تعداد 8 گروه در ۳۰ دستگاه مینی بوس حامل ۳۷۰ زن و ۱۹۰ نفر مرد جلوگیری و از ادامه مسیر آنان ممانعت شد.
وی توضیح داد: همچنین ۹ دستگاه مینی بوس حامل ۱۵۰ نفر در پلیس راه سراوان و در شهرستان شفت تعداد ۵ دستگاه به تعداد ۱۰۳ نفر و فومن ۲ دستگاه حامل ۵۱ نفر و در شهرستان ماسال تعداد ۴ دستگاه حامل ۸۶ و مابقی در شهر رشت متوقف و از ادامه مسیر آنان جلوگیری شد.
آذرپور بیان کرد: متاسفانه در تمامی گروه‌های توقیف شده شئونات اسلامی و پروتکل‌های بهداشتی مربوط به بیماری کرونا رعایت نشده بود.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان بیان کرد: یکی از آسیب‌های گردشگری در استان گیلان فعالیت تورهای غیرمجاز است که در ماه های اخیر موجب خسارات جانی و مالی بسیاری شده است.
آذرپور اظهار داشت: همزمان با گشایش هتل ها و بازگشایی گردشگری در استان، اطلاعیه‌های این اداره کل در خصوص گروه‌های غیرمجاز گردشگری شدت گرفته اما متاسفانه هنوز شاهد بروز اخبار ناگوار در این خصوص هستیم و بار دیگر از گردشگران می خواهیم فریب تبلیغات تورهای غیرمجاز را نخورند.
سفر از زمانی آغاز می‌شود که اندیشه‌اش در ذهن نمایان شود و آنان که از ذوق سفر سرشارند، نیک می دانند که گیلان، سفرنامه‌ای است بی‌انتها؛ استانی که به گردشگری، بلندای نام یافته و رو سوی شکوهمندترین دریاچه جهان دارد؛ شالی و عطر چای آوازه‌اش شده و بنا به شدت باران‌هایش گیلان نام گرفته است. دنیای مجازی، فضای انتخاب را گسترده و البته فرآیند نظارت را اندکی سخت‌تر کرده است، اما لازم است گردشگران آگاه باشند که انتخاب تورهای غیرمجاز، انتخاب سفری پر خطر و هولناک است.